Een Goede Eerste Indruk Maken: Doe Het Niet! (+ Win Een Boek)

Waarom oordelen mensen toch zo snel over anderen? Dat denk je soms geërgerd als iemand een negatief etiket op je plakt. Maar jij doet het óók, al probeer je misschien van niet. Over het hoe en waarom schreef hoogleraar sociale psychologie, spreker en schrijver Roos Vonk het boek ‘De eerste indruk‘. Onlangs verscheen hiervan de zevende (!), geheel herziene druk. Die jij kunt winnen. Wat blijkt? Het is gewoon ondoenlijk: bewust een goede eerste indruk maken. Dus sla al die goedbedoelde adviezen maar in de wind.

 

Quick and dirty

 

Bij sollicitaties, verkoop of dating. Als je voor het eerst naar je schoonfamilie gaat. Of nieuwe mensen ontmoet op vakantie. Nou ja, eigenlijk altijd en overal speelt de eerste indruk een belangrijke rol. In no time vormen mensen zich een indruk van elkaar. Je brein registreert iemands aantrekkelijkheid al binnen 0,2 seconden, nog voordat je de persoon bewust hebt gezien. En bij de ontmoeting met een sollicitant, nemen werkgevers hun beslissing over een kandidaat vaak al binnen een paar minuten.

 

Eén plus één is twee

 

Alsof dat nog niet genoeg is, verandert die snelle eerste indruk vervolgens in een gekleurde bril, waardoor je de volgende indrukken van iemand ziet. Was je eerste indruk negatief? Dan associeer je een nieuw kenmerk, bijvoorbeeld ‘kritisch’, met ‘ontevreden’ en ‘veroordelend’. Na een positieve eerste indruk denk je bij ‘kritisch’ juist eerder aan iemand die goed nadenkt en niet alles voor zoete koek slikt. Vandaar dat die eerste indruk zo belangrijk is.

 

Niet paranormaal begaafd

 

Het vervelende is dat mensen er weinig aan kunnen doen dat ze zo snel conclusies verbinden aan een eerste indruk. Zo zijn we nu eenmaal voorgeprogrammeerd. Voor onze verre voorouders was het namelijk van levensbelang om vliegensvlug bedreigingen waar te nemen. En omdat onze hersencapaciteit te beperkt is om overal bewust nauwkeurig op te letten, registreert ons brein al van alles zonder dat we het doorhebben. Zoals iemands:

• gezondheid (dit leid je bijvoorbeeld af aan een symmetrische, gave en niet bleke huid; heldere ogen; en glanzend haar);
• lichaamstaal (zoals mimiek en manier van lachen en bewegen, wat veel laat zien van je onbewuste gevoelens en gedachten);
• persoonlijkheidskenmerken (zoals zelfverzekerd of verlegen; spontaan of gesloten; vriendelijk of onvriendelijk; en impulsief of besluiteloos).

 

Dus denk je wel eens met enige trots iets als ‘ik voelde meteen aan dat hij vriendelijk is’? Ga er dan niet vanuit dat je bovennatuurlijke gaven hebt. Onbewust hebben je hersenen al geregistreerd dat deze persoon onder andere vaker dan gemiddeld knikt en lacht.

 

Vooroordelen

 

Doordat het vormen van een beeld van de ander zo vanzelf gaat, lijkt het alsof het zo is. Maar zonder dat je het doorhebt, voeg je zelf je eigen interpretatie toe, mét de nodige vooroordelen. Zo associeer je een leidinggevende functie met ‘die zal wel goed zijn’. Zelfs als iemand op basis van ‘kop of munt’ de leidersrol krijgt toebedeeld. In sommige situaties, zoals een sollicitatiegesprek of date, kan dat snelle etiketten plakken natuurlijk vervelende gevolgen hebben…

Maar ook al is een eerste indruk dus niet altijd juist en volledig: het beeld dat je de eerste twintig à dertig seconden van iemand krijgt, klopt vaak wél aardig. Dus je kunt af en toe gerust op je ‘intuïtie’ vertrouwen.

 

Een kansloze zaak?

 

Heb je geen goede eerste indruk gemaakt? Geen nood! Als mensen informatie krijgen die duidelijk in strijd is met hun eerste indruk, stellen ze die namelijk meestal wel bij.

Aan de andere kant: de kans voor een tweede ontmoeting krijg je niet altijd… En bovendien beïnvloeden iemands verwachtingen van jou, de manier waarop hij of zij je benadert. Andersom geldt dat ook. Zo vertel je geen geheimen aan iemand die je een flapuit vindt, waardoor je nooit te weten komt of je je vergist.

Om het zekere voor het onzekere te nemen, zijn er allerlei cursussen en websites met tips & tricks om je voordeel te doen met de vele onderzoeksresultaten die bekend zijn over ‘een goede eerste indruk maken’. Toch raadt Roos Vonk het af om ze toe te passen. Er zijn namelijk zoveel signalen die op elkaar inwerken en samen het totaalbeeld bepalen, dat het gewoon ondoenlijk is om ze allemaal te beheersen.

 

Indruk maken? Win ‘De eerste indruk’!

 

Ook al valt bewust een goede eerste indruk maken dus nog niet mee, interessant is het wel, om te weten:

• wat we registreren bij de eerste indruk;
• welk gewicht we toekennen aan de verschillende stukjes informatie;
• hoe we ons laten beïnvloeden door de context en onze belangen, wensen en doelen;
• hoe we er rekening mee houden dat mensen zich soms anders voordoen dan ze zijn;
• op welke manier we bij de eerste ontmoeting bezig zijn met ons eigen gedrag en hoe de ander op ons reageert, om ons eigen gedrag daar weer op af te stemmen.

En dat allemaal ook nog eens tegelijkertijd.

 

Daarom, én omdat het vol zit met aha-ervaringen en toegankelijk, praktisch en inspirerend is, vind ik het boek ‘De eerste indruk‘ van Roos Vonk een must read voor iedereen. En het leuke is: de schrijfster stelde een exemplaar beschikbaar om te verloten onder de lezers van dit blog. Wil je ‘m winnen? Reageer dan op dit blogbericht in de reactieruimte eronder. Op 5 september 2017 maak ik de winnaar op dit blog bekend.

 

 

Een goede eerste indruk maken: nu je er meer over weet, vind je het leuker of juist niet om nieuwe mensen te ontmoeten?