5 Must Knows Over Intelligentie

Wat is jouw intelligentie? Hoeveel mensen zijn er even intelligent als jij? Wat hebben zwakbegaafdheid en gedragsproblemen met elkaar te maken? Zijn hoogbegaafde mensen ongelukkiger of juist niet? En hoe word je een genie? Vijf must knows over intelligentie op een rij!

 

1. Wat is jouw intelligentie?

 

Best interessant om te weten natuurlijk… Het is bijvoorbeeld een belangrijke bepaler van je persoonlijkheid… Maar hoe intelligent je bent, dat hangt af van wat je eronder verstaat! Er zijn namelijk drie soorten intelligentie:

 

1. Analytische intelligentie: hoe goed kun je abstract, logisch en consistent redeneren; relaties en regels ontdekken in schijnbaar ongeordend materiaal; en problemen oplossen in nieuwe situaties?
2. Praktische intelligentie: hoe goed ben je in het oplossen van problemen in vertrouwde situaties?
3. Sociale en emotionele intelligentie: hoe goed kun je omgaan met andere mensen in uiteenlopende situaties?

 

Sommige wetenschappers vinden dat er zelfs meer dan drie soorten intelligentie onderscheiden moeten worden. Bijvoorbeeld ook muzikale intelligentie, bewegingsintelligentie (atleten, dansers) en intrapersoonlijke intelligentie (zelfkennis).

 

Jouw intelligentie: analytische intelligentie (IQ)

 

In onze westerse maatschappij, met ons moderne schoolsysteem, ligt veel nadruk op analytische intelligentie. Maar als je naar de geschiedenis kijkt, of het op wereldschaal bekijkt, zijn andere vormen van intelligentie vaak veel belangrijker en succesbepalender. Veel niet-westerse culturen kennen ons woord ‘intelligent’ dan ook helemaal niet.

 

Als maat voor analytische intelligentie geldt het intelligentiequotiënt, afgekort IQ. Die meet je met een intelligentietest. In Nederland gebruikt men daarvoor vaak de Wechslertests (WAIS, WISC of WPPSI). Andere bekende voorbeelden zijn de Raven Progressive Matrices test, SON-R, de Groninger Intelligentietest en Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau.

 

Bonustip: wil je je IQ betrouwbaar zelf meten? 123test.nl biedt voor € 9,50 een betrouwbare online test aan waarbij je meteen de uitslag krijgt en die maximaal 45 minuten duurt. Aan een van de vele gratis IQ-tests op internet zou ik me niet wagen. Die zijn vaker niet dan wel betrouwbaar en/of zijn uit op je e-mailadres en andere persoonlijke gegevens. Een testpsycholoog kan je natuurlijk nog uitgebreider testen, toegespitst op specifieke vragen, zoals welke opleiding het meest geschikt voor je is.

 

Vind je zo’n test teveel van het goede? Je gevolgde schoolopleiding kan ook een indicatie geven. Grofweg geldt dat kinderen met een IQ van boven de 120 vaak naar het VWO gaan, die met een IQ tussen 100 en 120 naar de HAVO, tussen 80 en 100 naar het VMBO en daaronder naar het Praktijkonderwijs.

Maar je gevolgde opleiding hangt natuurlijk niet alleen samen met je IQ. Als je ergens keihard voor werkt, bereik je bijvoorbeeld meer en als je thuissituatie niet ondersteunend is, werkt dat nadelig.

 

Jouw intelligentie: praktische intelligentie

 

Er zijn heel wat mensen die speciale talenten hebben, zonder een hoog IQ te hebben. Bekende voorbeelden zijn de muzikale genieën Bach en Mozart, maar het kan ook gelden voor experts op willekeurig welk ander gebied.

De bekendste tests voor praktische intelligentie zijn die waarbij je activiteiten moet uitvoeren die van belang zijn voor de situatie waarin je wilt gaan functioneren. Denk aan een muziekstuk spelen als onderdeel van het toelatingsexamen voor het conservatorium of een probleem aan een auto verhelpen tijdens de sollicitatieprocedure voor automonteur.

 

Jouw intelligentie: sociale en emotionele intelligentie

 

Er zijn diverse tests die sociaal-emotionele intelligentie meten (de bekendste: MSCEIT, EQ-i en EIS). Maar zo’n meting blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. De voorspellende waarde van de tot nu toe ontwikkelde tests is namelijk niet zo groot: mensen uit de omgeving van de geteste persoon geven bijvoorbeeld een ander beeld dan de testresultaten. Bovendien is er veel overlap met andere tests. Zo hebben mensen die hoog scoren op een test voor sociaal-emotionele intelligentie, gemiddeld genomen ook een goede score op een IQ-test. Ook een persoonlijkheidstest geeft al veel inzicht in iemands sociaal-emotioneel functioneren. Moderne psychologen gebruiken hiervoor een Big Five persoonlijkheidstest, die de dimensies introvert/extravert, vriendelijkheid (altruïsme), nauwkeurigheid (consciëntieus zijn), emotionele stabiliteit (neuroticisme) en openheid voor ervaringen meet. Op 123test.nl vind je zo’n BIG Five persoonlijkheidstest.

 

2. Hoeveel mensen zijn er even intelligent als jij?

 

Hoeveel mensen een bepaalde intelligentie hebben, is alleen bekend voor analytische intelligentie (IQ).

 

Zoals veel menselijke eigenschappen en vaardigheden, is (analytische) intelligentie ‘normaal verdeeld’. Dat betekent dat als je het aantal mensen en hun intelligentiescore in een grafiek weergeeft, er een klokvorm ontstaat (een ‘normaalverdeling’). Dat ziet er zo uit:

 

 

Uit deze normaalverdeling van intelligentie kun je het volgende opmaken:

• 68 procent van de mensen is normaal begaafd, met een IQ van 85 tot 115.
• Bijna 14 procent van de mensen is zwakbegaafd (IQ van 70 tot 85) en ruim twee procent zeer zwak begaafd (IQ van minder dan 70).
• Bijna 14 procent van de mensen is intelligent (IQ van 115 tot 130) en ruim twee procent hoogbegaafd (IQ van meer dan 130).

 

Niet iedereen hanteert overigens dezelfde termen voor bepaalde IQ-scores. Vaak wordt ook de volgende indeling gebruikt:

 

IQ-score
> 130	Hoogbegaafd
120-129	Begaafd
110-119	Bovengemiddeld
90-109	Normaal
80-89	Benedengemiddeld
70-79	Lichte verstandelijke beperking
50-69	Matige verstandelijke beperking
25-49	Ernstige verstandelijke beperking
<25	Zeer ernstige verstandelijke beperking

 

Welke naam je het beestje ook geeft: als je weet hoe hoog je IQ is, kun je aan de normaalverdeling van intelligentie dus zien hoeveel mensen een vergelijkbare intelligentie hebben en hoeveel mensen hoger of lager scoren.

 

Ook met dieren vallen overigens vergelijkingen te trekken. Zo behoren apen, dolfijnen, olifanten, kraaien en varkens tot de top-5 van de intelligentste dieren. Het intelligentste dier, de chimpansee, zit qua IQ ergens in de categorie ‘zwakbegaafd’.

 

3. Achter menig gedragsprobleem schuilt zwakbegaafdheid

 

Bijna veertien procent van de mensen is zwakbegaafd; hun hersenen werken niet optimaal. Dit uit zich vaak ook in gedrags- en/of sociaal-emotionele problemen. Denk aan overbeweeglijkheid, concentratieproblemen, impulsiviteit, koppigheid, agressie, een laag normbesef, een laag zelfbeeld, erg beïnvloedbaar zijn en gevoeligheid voor pesterijen. Mensen met een lager IQ lopen hierdoor ook een grotere kans op crimineel gedrag en psychische stoornissen. Mensen met een hoger IQ verwachten vaak teveel van mensen met een lager IQ, wat deze problemen juist in de hand werkt.

Mensen met een IQ van beneden de 70 – dat is 2,3 procent – zijn zeer zwak begaafd. Ze hebben vaak een achterstand in hun motorische ontwikkeling, leermoeilijkheden (waaronder ook gebrek aan initiatief en moeite met plannen) en communicatieproblemen (zoals moeite met praten, oppervlakkige contacten en moeite met het voldoen aan de normale sociale eisen).

 

4. Hoe (on)gelukkig zijn hoogbegaafde mensen?

 

Iemand is hoogbegaafd als hij tot de slimste 2,3 procent van de mensen behoort. Een bekend vooroordeel over hoogbegaafdheid is dat het ongelukkiger maakt omdat hoogbegaafden minder sociaal-emotioneel vaardig zijn. Inderdaad hebben sommige hoogbegaafde kinderen op school minder aansluiting bij de groep. Maar dat komt juist omdat ze op sociaal-emotioneel gebied voorlopen! Uit studies die hoogbegaafde kinderen tot in hun volwassenheid volgden, blijkt bovendien dat hoogbegaafden over het algemeen:

• langer leven;
• een grotere levenskwaliteit hebben op hun oude dag;
• vaker een beroep uitoefenen met een hoge status;
• minder in de psychiatrie terechtkomen;
• meer kans hebben om getrouwd te zijn als ze man zijn, en minder als ze vrouw zijn;
• maar niet méér tevreden zijn over hun leven dan anderen.

Weinig reden tot zorgen dus… Integendeel!

Meer misverstanden rond hoogbegaafdheid vind je onder andere in dit artikel op Info.nu.

 

5. Hoe word je een genie?

 

Ook al behoor je tot de slimsten der aarde, dat betekent nog niet dat je een genie à la natuur- en wiskundige Einstein, ‘alleskunner’ Leonardo da Vinci of schaker Kasparov wordt. Daarvoor heb je namelijk niet alleen intelligentie nodig, maar bijvoorbeeld ook persoonlijkheidskenmerken als leergierigheid, motivatie, zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen en frustratietolerantie.

En wat ook heel belangrijk is – en waardoor jij ook kunt uitblinken in een bepaald onderwerp, is er gewoon lang en intensief mee bezig zijn: minstens tien jaar!

 

Intelligentie, IQ test, zwakbegaafd, hoogbegaafd…: wat ben jij wijzer geworden van dit artikel?

 

[Bronnen: Psychologie, Marc Brysbaert; 123test.nl; Talentstimuleren.nl; Infonu.nl; Gedragsproblemen-kinderen.info; Apollopraktijk.nl]