Saai, maar móét je weten: de onderdelen van je hersenen

Het is misschien een beetje saai, maar om iets van je eigen (en andermans) doen en laten, gedachten en emoties te begrijpen, moet je ook iets weten van wat er zich allemaal afspeelt onder je hersenpan. Een van de must knows is: wat zijn de onderdelen van je hersenen? Na het zien van deze 7-minuten-video, weet je er van alles van.

 

Wist je dat je brein ongeveer even groot is als twee vuisten tegen elkaar? En dat dit kleine ‘bolletje’ het besturingssysteem is voor bijna álle activiteiten van je lichaam en geest? De belangrijkste uitzondering hierop zijn reflexen, zoals het terugtrekken van je hand als je heet water voelt. Deze worden geregeld ter hoogte van je ruggenmerg.

 

Hersenen: net een auto-besturingssysteem

 

Net zoals een auto onder andere een stuur, rem en versnellingspook heeft, bestaat het besturingssysteem van je lichaam en geest ook uit diverse onderdelen met verschillende functies. Als de accu van je auto niet goed werkt, komt hij moeilijk op gang. Op dezelfde manier leiden afwijkingen of beschadigingen aan je hersenonderdelen tot functiebeperkingen. Aan een zuurstoftekort van maar een paar minuten houd je bijvoorbeeld al grote handicaps over. Je hersenen hebben namelijk maar liefst twintig procent van je bloed nodig (waarin die zuurstof zit) om te kunnen functioneren.

 

Linker en rechter hersenhelft: twee dominantjes

 

Twee vuisten tegen elkaar houden, geeft dus een goede indicatie van de grootte van je brein. Het symboliseert ook mooi de twee hersenhelften. Je hersenen bestaan namelijk uit een linker- en een rechterhelft, die bijna identiek zijn. Ze zijn alleen niet allebei even goed in het verwerken van bepaalde soorten informatie.

Zo is links beter in taal en rechts in het richten van aandacht en gezichtswaarneming. Voor het uitvoeren van de meeste taken werken je linker- en rechter hersenhelft nauw samen. Hoewel sommige functies dus vooral in een bepaalde hersenhelft plaatsvinden (in de hersenhelft die er het beste in is), heb je geen dominante hersenhelft. Een populair idee dat je nog al eens ziet opduiken om persoonlijkheidsverschillen te verklaren.

 

Hersenletsel: doodsoorzaak nummer 1 onder kinderen

 

Hersenletsel kan aangeboren zijn of later zijn ontstaan. Bij aangeboren hersenafwijkingen is er vaak sprake van een zware mentale achterstand. Soms in combinatie met epilepsie of afwijkingen in de motorische ontwikkeling.

Niet-aangeboren hersenletsel kun je bijvoorbeeld overhouden aan een ongeval, beroerte, hersentumor, langdurig zuurstoftekort, infectie of ziekte als Multiple Sclerose of Parkinson. Stoornissen in de linker frontale hersenkwab leiden bijvoorbeeld tot spraakproblemen. Een beschadigde temporale kwab veroorzaakt geheugenproblemen. En door een defect aan het cerebellum krijg je bewegingsmoeilijkheden. Over deze hersenonderdelen zo meteen meer in de video.

Jaarlijks lopen zo’n 140.000 mensen niet-aangeboren hersenletsel op, waarvan er ongeveer 10.000 overlijden. Het is zelfs doodsoorzaak nummer een onder kinderen en jongeren.

 

Ruzie over kaartlezen? Daarom

 

Iets minder dramatisch dan hersenletsel… Ook kleine verschillen in het uiterlijk van je hersenonderdelen, zoals de vorm, grootte of het al dan niet ontbreken van een bepaalde hersenrimpel, zorgen ervoor dat de ene mens de ander niet is in zijn doen en laten of kennis en kunde. Zo ontbrak bij Einstein de groeve van Sylvius. 

Dat ik al bij het verlaten van een winkel kan twijfelen of ik van links of rechts kwam, terwijl mijn man zo’n beetje elke route onthoudt die hij een keer heeft gereden. Dat ik daarom het kaartlezen bij voorbaat al aan hem overlaat om de welbekende echtelijke ruzie te voorkomen. Dat is dus allemaal de schuld van mijn pariëtale kwab (waarover ook meer in de video).

 

De een is de ander niet

 

Behalve in de vormgeving van hun hersenonderdelen, verschillen mensen ook in de ‘bedrading’ ervan: het zenuwstelsel. Dit zorgt voor de communicatie binnen en tussen de verschillende hersenonderdelen. Hierover schreef ik eerder: ‘Saai, maar móét je weten: bouwstenen van je zenuwstelsel’.

 

Frontale, temporale en pariëtale hersenkwab, cerebellum, linker hersenhelft? Wil je nu wel eens weten wie er in jouw hoofd ‘aan de knoppen draaien’? Na het zien van deze 7-minuten-video, weet je er alles van!

 

 

Is het verhaal over de onderdelen van je hersenen je duidelijk geworden?

 

[Bronnen: Factsheet aantallen, oorzaken en gevolgen niet-aangeboren hersenletsel; Hersenletsel.nl; Psychologie, Marc Brysbaert; Mensen hebben geen dominante hersenhelft]