Seksueel Misbruik: Wat Doet Dat Met Je?

Onder andere uit de #MeToo-discussie, blijkt wel hoe groot het probleem van seksueel misbruik is. Al zijn exacte cijfers niet bekend, vanwege het taboe en de verschillende verschijningsvormen. Wél is bekend dat slachtoffers er ernstige psychische klachten van kunnen krijgen. Wat doet seksueel grensoverschrijdend gedrag bijvoorbeeld met je? En met je relaties? Ervaringsdeskundige Wouter Springer vertelt het ons in dit gastblog (waarvoor veel dank!). Hij schreef over het misbruik door zijn vader ook het boek ‘Jij bent van mij‘ .

[GASTBLOG]

Leven in een achtbaan

Mijn leven kan een achtbaan zijn, vooral op momenten dat ik last heb van echo’s uit het verleden. Het seksueel misbruik blijft aan je kleven – of je dat nou wilt of niet. Ik zeg tegen mijzelf dat ik vroeger weliswaar misbruikt ben, maar nu niet meer. Zo voelt het niet meer. Maar misschien komt dit meer omdat ik het met mijn gejammer uit zelfmedelijden heb gehad: de slachtofferrol bood mij niets. Dat geldt overigens voor mij en is niet bedoeld om anderen die misbruikt zijn af te vallen of aan te vallen.

# MeToo maakt bespreekbaar

Het meest positieve aan #MeToo vind ik, dat er volop over seksueel misbruik gepraat is en wordt. Het kan gewoonweg niet anders dan dat je dit onderwerp met iemand hebt besproken. Aan de keukentafel. Op het werk. Na het werk. Tijdens een borrel met vrienden. Wanneer dan ook. Want iedereen kent wel iemand van wie je het weet of vermoedt. Daardoor zijn seksueel misbruik en machtsmisbruik bij iedere volwassene en menig jongvolwassene op de agenda gekomen. Onuitwisbaar. Het enge is dat de ware gezichten van de individuele mens ook naar voren komen, even ongevraagd als dat misbruik op jouw bord kwam.

Geen seksueel misbruik bij jongens?!

Voor mij, als man, is het moeilijk om te zien hoezeer de nadruk in de discussie over seksueel grensoverschrijdend gedrag op vrouwen ligt. Daarvan kan ik pislink worden. Alsof de man minder belangrijk is, omdat seksueel misbruik – volgens onderzoeken – minder gebeurt bij een man. Of leven we in de illusie dat mannen – vaders bijvoorbeeld – zoiets niet bij andere mannen of jongens doen? Of bij hun eigen kind. Ondenkbaar? Hoezo? Dacht je dat castingdirecteur Job Gosschalk de enige is in de top van een sector, die misbruik maakt van zijn positie?

Machtsmisbruik

Gebruik maken van macht (lichamelijk en/of psychisch), is wat daders meestal doen om vrouwen én mannen tot seks te dwingen. Bovendien is het slachtoffer vaak afhankelijk van de dader, waardoor verweer moeilijk is. Naarmate het misbruik vordert, kan het steeds lastiger worden om je nog te verweren. Je raakt als het ware verstrikt in het misbruik.

Onnodige schaamte

Dat seksueel misbruik van mannen minder aandacht krijgt dan van vrouwen, is des te vervelender omdat er bij zoveel mannen al zoveel schaamte is rondom dit onderwerp. Onnodige schaamte! Sinds wanneer moet een mens zich schamen voor iets wat hem of haar is aangedaan? Of waarvan je op z’n minst de mening hebt dat dit zo is? Hierin ligt een volgend probleem: jouw woord tegenover de woorden van de ander. Bewijs is er meestal niet – iets wat ook tegen mij is gezegd: ‘Bewijs het maar’. Ik heb wel eens aan iemand gevraagd of ik mijn broek naar beneden moest trekken om het te laten zien. Dat bewijs zit op mijn lichaam, keurig verborgen tussen mijn billen. Dat ik zoiets durfde te vragen was volgens die ander raar. Dan spoor je niet.

Moeilijk te begrijpen

Door wat ik heb meegemaakt, heb ik mijzelf aangeleerd me te verdiepen in de medemens, met interesse. Zo ook bij het thema seksueel misbruik. Bijvoorbeeld begrijpen dat iemand die het niet heeft meegemaakt de context, het gevoel, de tegenstrijdigheden, het gevecht en het verwerkingsproces niet kan begrijpen. Je kan en mag dat niet verwachten van iemand anders. Ik ken tot nog toe twee uitzonderingen op de regel in mijn hele leven. Mensen die het zelf niet hebben meegemaakt en mij toch grotendeels kunnen volgen. Twee mensen. Die bovendien niet plotseling beginnen met fluisteren als het over misbruik gaat.

Ook voor kinderoren bestemd

Is dit alles niet bestemd voor de oren van kinderen? Hoezo? Ik denk juist van wel. Dan leren ze wellicht op tijd dat ze nee mogen zeggen, dat ze hun mond niet hoeven te houden en dat een misbruiker meer gevaar loopt dan zij.

Geen medelijden

Het aantal situaties dat mij problemen heeft gegeven is niet op te sommen. Ik kan er maandenlang over praten: non-stop. Dat doe ik echter niet meer. Ik besef nu dat het seksueel misbruik, de gebeurtenissen vroeger in mijn jeugd, voor mij niet de grootste hobbels waren. Vooral het huidige leven werpt niet-uitlegbare drempels op, die keihard aankomen. Zo kan seks een probleem zijn. Of de poging tot aanranding van een collega (door een willekeurige kroegbezoeker), die collega’s de volgende dag samenvatten als ‘niet zo belangrijk’. Zoiets hangt als een molensteen om mijn nek. Of het kunnen omgaan met veroordelende opmerkingen, ook vanuit de homowereld, dat ik er bijvoorbeeld helemaal niet als homo uitzie. Hoezo? Is daar een graadmeter voor? Het wrijft mijn oude pijn erin: ik voel me in de hoek gezet, net als vroeger. Maar ik zeg wel eens: dat maakt het moment moeilijk; het hoeft mijn leven niet moeilijk te maken. Ik laat mijn leven niet (meer) bepalen door moeilijkheden. Ik hoef geen zelfmedelijden, laat staan medelijden van jou. Je mag naast me staan door mee te leven.

[EINDE GASTBLOG]

Wil je meer lezen over Wouter Springers ervaringen met seksueel misbruik? Lees dan zijn debuutroman:

Psychische gevolgen van seksueel misbruik

Zoals ook uit Wouters’ verhaal blijkt, gaat seksueel misbruik je nooit in de koude kleren zitten. Het leidt, zowel op korte als lange termijn, tot allerlei psychische klachten. Veel voorkomende zijn slaapproblemen, schuldgevoelens, een negatief zelfbeeld en geseksualiseerd gedrag. Denk bijvoorbeeld ook aan eenzaamheid, agressie, crimineel gedrag en seksuele problemen. Slachtoffers kunnen bovendien een grote diversiteit aan psychische stoornissen ontwikkelen, zoals een depressie, psychose of verslaving.

Seksueel misbruik: heb jij door Wouters openhartige verhaal – dat ik van bewonderenswaardig veel moed vind getuigen – een beter beeld gekregen van de gevolgen? Fijn als je het met ons deelt in de reactieruimte hieronder!

[Bronnen: Pharos.nl; Movisie.nl; Huiselijkgeweld.nl; Gezondheidsplein.nl]